Y Gwasanaeth Tân ac Achub yn cefnogi Wythnos Ymwybyddiaeth Carbon Monocsid
Postiwyd
Y mae Gwasanaeth Tân ac Achub Gogledd Cymru yn cefnogi Wythnos Ymwybyddiaeth Carbon Monocsid (Dydd Llun 18- Dydd Gwener 22 Tachwedd 22 2013).
MeddaiGary Brandrick, Uwch Reolwr Diogelwch Tân: "Gall gwenwynocarbon monocsid ladd neu achosi dirfod parhaol i'ch iechyd.
"Y mae carbon monocsid yn cael ei gynhyrchu pan nad ydy tanwydd yn cael ei losgi'n iawn - does ganddo ddim arogl na blas a, pan fydd llawer iawn ohono, gall ladd yn gyflym iawn.
"Rydym yn cefnogi Wythnos Ymwybyddiaeth Carbon Monocsid er mwyn helpu i gadw ein trigolion yn ddiogel.
"Drwy wneud yn siŵr bod offer sydd yn llosgi tanwydd a'u simneiau yn cael eu cynnal a'u cadw yn unol â chyfarwyddiadau'r gwneuthurwr bod simneiau yn cael eu glanhau yn rheolaidd a'ch bod wedi gosod larwm Carbon Monocsid, gallwn helpu i gadw ein hunain a'n teuluoedd yn ddiogel rhag peryglon carbon monocsid."
Sut y mae carbon monocsid yn cael ei gynhyrchu?
Y mae carbon monocsid yn anodd ei ganfod oherwydd nad oes ganddo arogl, blas na lliw. Y mae hyn yn golygu hefyd y gallwch ei anadlu heb yn wybod i chi.
Y mae carbon monocsid yn cael ei gynhyrchu pan nad ydy tanwydd fel nwy, olew, glo a choed yn llosgi'n iawn.
Pan fydd tân yn llosgi mewn ystafell gaeedig, bydd yr ocsigen yn cael ei ddefnyddio'n raddol a charbon deuocsid yn cymryd ei le. Bydd y carbon deuocsid sydd yn casglu yn yr aer yn atal y tanwydd rhag llosgi'n iawn ac yna'n rhyddhau carbon monocsid.
Achosion gwenwyno carbon monocsid
Mae nwy, olew, glo a phren yn ffynonellau tanwydd sydd yn cael eu defnyddio mewn offer yn y cartref, megis:
- boeleri
- tanau nwy
- systemau gwres canolog
- gwresogyddion dŵr
- poptai
- tanau agored
Os na fydd y tanwydd yn y math yma o offer yn llosgi'n iawn, bydd nwy carbon monocsid (CO) yn cael ei gynhyrchu.
Gall unrhyw un o'r isod achosi i garbon monocsid gasglu:
- Defnyddio barbiciw neu wresogyddion gardd yn y tŷ
- Defnyddio offer coginio er mwyn cadw ystafell yn gynnes
- Mannau caeedig neu heb eu hawyru - wrth losgi tanwydd mewn mannau caeedig neu heb eu hawyru'n iawn, heb fentiau, ffenestri neu ddrysau ar agor neu'n gilagored
- Offer sydd â nam arnynt neu wedi eu difrodi - gwresogi neu goginio
- Offer coginio heb eu cynnal a'u cadw
- Ystafelloedd sydd heb eu hawyru'n dda - ffenestri wedi eu seiliedig, heb fric aer
- Simneiau neu ffliwiau wedi blocio - nythod adar, briciau wedi syrthio, llystyfiant, gwaith atgyweirio/adeiladu gwael
- Heb osod offer yn gywir - megis poptai neu offer gwresogi
- Gadel injan neu beiriannau torri gwair ymlaen yn y garej
- Hen offer sydd heb eu cynnal a'u cadw'n iawn
- Mygdarthau paent - mae mygdarth hylifau a defnyddiau cael gared ar baent yn cynnwys methylen clorin (dichloromethane) sydd hefyd yn gallu arwain at achosion o wenwyno carbon monocsid.
Arwyddion Perygl
Mae'r arwyddion perygl o ollyngiad CO yn cynnwys:
- Fflamau melyn neu oren pan ddylent fod yn las
- Olion huddygl ar danau a gwresogyddion dŵr. Y mae hefyd yn bosib i chwi gael eich gwenwyno gan garbon monocsid os ydych yn rhannu simnai gyda thŷ arall sydd fan ollyngiad CO, hyd yn oed os nad oes gollyngiad yn eich tŷ chi.